อาหารญี่ปุ่นระดับ ‘พื้นฐาน’ ที่คนไทยรู้จักมีตั้งแต่ราเม็ง เท็มปุระ หรือไข่ตุ๋นแบบญี่ปุ่น ตามเท่าที่เมนูในร้านอาหารญี่ปุ่นประเภทขยายสาขาจะมีให้ แต่ความนิยมอาหารญี่ปุ่นซอกซอนไปลึกกว่านั้น เรามีตั้งแต่ขนมโตเกียวที่ยังเป็นที่ถกเถียงกันจนทุกวันนี้ว่าที่โตเกียวมีไหม? ไปจนถึงซูชิไฮโซและซูชิห้าบาทตามตลาดนัด ที่แสดงถึงความรักใคร่ในอาหารญี่ปุ่นอย่างเปิดเผย
เราอาจจะคิดว่าเพราะความชื่นชม เราถึงได้ ‘ฮิต’ อาหารบ้านเค้ากันขนาดนี้ แต่เชื่อมั้ยว่านี่เป็นความรักที่คนญี่ปุ่นเองมาเห็นแล้วอาจต้องตกใจ !
เขาสารภาพว่าดูไม่ออกว่ามันมีหน้าอะไรบ้าง เพราะไทยเราเอาซูชิญี่ปุ่นมายำใหญ่ใส่สารพัด ทั้งรสชาติและหน้าตาอาจไม่มีอะไรละม้ายต้นฉบับเลย แม้แต่ลูกชิ้นปลารูปโดราเอม่อนก็มาเป็นหน้าซูชิตลาดนัดได้อย่างอะเมซซิ่ง .. อันนี้ไม่ได้กระแดะใช้ภาษาไทยคำอังกฤษคำ แต่จะใช้คำว่าทึ่งก็ไม่เต็มปาก เพราะในความทึ่งนั้นมีความปู้ยี้ปู้ยำทางอาหารอยู่ด้วย และแน่นอนว่าเราจะไม่พูดเลยไปถึงเรื่องความสะอาดของอาหาร เพราะนั่นอาจต้องแตกออกมาเป็นอีกหนึ่งบทความที่ว่าด้วยความสยดสยองของอาหารตามตลาดนัดโดยเฉพาะ
อย่างเช่นหน้าสาหร่ายยำที่คนญี่ปุ่นไม่เคยเห็น เพราะที่นั่นเค้าใช้กินเป็นเครื่องเคียงอย่างเดียว บางอันก็ราดซอสล้นท่วมจนไม่เห็นหน้าวัตถุดิบเดิม ดัดแปลงมิ๊กซ์แอนด์ไม่แมชท์เอาใหม่ สิ่งที่ดูเหมือนโชยุที่เห็น อาจจะไม่ใช่โชยุที่เป็น เพราะมันคือซีอิ๊วขาวเป็นต้น
ขอแสดงความยินดี(?) ที่ความวิบัตินั้น ได้ชอนไชและหยั่งรากมาถึงโอมากาเสะซูชิราคาแพงด้วยเรียบร้อย โดยไม่เกี่ยงชนชั้นหรือมีราคามาขีดกั้น
หลายคนอาจไม่แคร์ บอกว่าแล้วไง ก็ฉันพอใจจะกินซูชิตลาดนัดของฉันแบบนี้ มันถูกดี อยากกินเมื่อไหร่ก็ได้ ไม่ต้องมีพิธีรีตองไปนั่งเกร็งเหมือนโอมากาเสะซูชิราคาแพง …. ก็กินขี้มือเหมือนกันล่ะน่า
หรือพูดง่ายๆ เว้ากันซื่อๆก็คือลูกค้ายกให้เชฟตัดสินใจว่าจะเสิร์ฟวัตถุดิบอะไรดี ซึ่งโดยส่วนใหญ่เขาก็จะเลือกเอาของที่เด็ดที่ดีที่ดังและเข้ากันที่สุดในวันนั้นมาให้ แต่คนไทยบางกลุ่มก็ไม่แคล้วเอาไปแปลว่ามันคือของแพงที่เอาไว้แสดงสถานะตามโซเชียลมีเดียไปซะอีก ไม่แปลกใจว่าทำไมเดี๋ยวนี้ถึงมีร้าน ‘แสร้งว่าโอมากาเสะ’ บางแห่งที่เน้นแข่งการโปรโมทมากกว่าจะเน้นเรื่องคุณภาพซึ่งเป็นหัวใจของคำนี้กันแล้ว
ถึงแม้หน้าตาแสร้งว่าโอมากาเสะ เหล่านี้จะดูไม่ต่างจากโอมากาเสะของจริงเท่าไหร่ แต่ในแง่ของการใช้วัตถุดิบนั้น ก็มักจะถมหน้าไปด้วยโอโทโร่ตกเกรด อุนิพันธุ์ด้อย คาเวียร์แบบชั่งกิโล และปูทาราบะแบบแช่แข็งเป็นต้น เพื่อให้คนกินรู้สึกว่าได้กินของ “แพง” และ “คุ้ม” แต่อย่าไปถามหาความละเมียดละไมหรือพิถีพิถันอะไรกับแสร้งว่าโอมากาเสะเหล่านี้ เพราะแน่นอนว่าไม่มี ที่สำคัญคือแสร้งว่าโอมากาเสะพวกนี้ หลังๆมา หลายๆ ครั้งมีคนโดนราคาแพงยิ่งกว่าของจริงที่ถูกทำนองคลองธรรม หรือแม้แต่บินไปกินที่ญี่ปุ่นเสียอีก
ในขณะที่คนกลุ่มนึงมีซูชิตลาดนัดไว้คอยสนองความต้องการอยากกินอาหารญี่ปุ่นโดยไม่สนใจเลยว่ามันจะรสชาติเป็นอย่างไร คนอีกกลุ่มหนึ่ง ก็มีแสร้งว่าโอมากาเสะไว้คอยอัพรูปขึ้นอวดในเฟซบุ๊คหรืออินสตาแกรมเหมือนกัน แต่ทั้งหมดมวลนี้ สิ่งหนึ่งที่เหมือนซูชิตลาดนัดคือ คนกินก็กินไม่เป็น คนทำก็ทำไม่เป็น และคนรีวิวก็อร่อยแสงพุ่งกับทุกสิ่งที่เข้าปากอยู่ดี
ว่าไปทั้งหมดนี้ เอาจริง ๆ ก็อาจจะเป็นเรื่องที่พูดไปก็เท่านั้น การใช้น้ำส้มสายชูหมักทำซูชิเขาก็ว่ามีต้นกำเนิดมาจากปลาส้มของไทยเรา แล้วพัฒนาจนไปเป็น Edomae Nigiri Sushi เหมือนกัน หากเราจะย่ำยีซูชิตั้งแต่ระดับบนจนล่างสุดซะไม่เหลือเค้าอย่างที่เห็นทุกวันนี้ก็อาจจะไม่ใช่เรื่องผิดอะไรก็ได้ ทีใครทีมัน
ส่วนของแท้ในประเทศนี้อยู่ที่ไหนก็อย่าไปรู้เลย
